ANGERMANAGEMENT

Dat ik zo nu en dat boos word weet men, dat ik kan ‘flippen’ zoals ik extreem boos worde noem heeft men soms helaas aan de lijve er varen. Ik wist dat ik geen rem meer heb op boosheid, okay ik lieg een mindere rem…dat hersengebied dat het signaal afgeeft dat er op rem moet worden getrapt heet ventro-laterale prefrontale cortex…en bij is daar iets niet in orde, het heeft schade. En waarschijnlijk is de schade zo groot dat het niet in actie komt als het echt nodig is.

Waar komt extreme woede vandaan? Het onderzoek van de Maastrichtse wetenschapster is een voorbeeld van opbloeiende interesse in deze vraag. Door de komst van nieuwe technieken kunnen neurobiologen en psychologen gedetailleerder in kaart brengen welke hersengebieden een rol spelen in het ontstaan en remmen van woede. Daar is haast bij, want ongecontroleerde woede vormt een bedreiging voor de samenleving.

Ben ik nu een gevaar voor de samenleving? Ongecontroleerde woede-uitbarstingen, geen rem er meer op, nee de gevolgen van hersenbeschadiging is niet misselijk! Maar een gevaar? Ik? Nee hoor, wees maar niet bang…wel ongecontroleerde woede-uitbarstingen maar met een fors mindere controle… Geen rem of toch een beetje? Ik kan dan flink schelden, ongecontroleerd. Maar ik word nooit fysiek het blijft bij verbale ongecontroleerde woede-uitbarstingen!

Het razernij-netwerk is daar één van. De hersengebieden die in lichterlaaie staan bij ongecontroleerde woede zijn de amygdala, de hypothalamus en het periaqueductale grijs, een soort schakelcentrum met cellen in de hersenstam. In de amygdala worden binnenkomende prikkels gekoppeld aan emoties als angst of woede: wordt het vechten of vluchten? En in centrum is het bij goed mis, prikkels die binnenkomen worden niet goed of zelfs verkeerd gekoppeld. De hypothalamus speelt een rol in het ervaren van emoties als woede. Zo gaan je bloeddruk en hartslag omhoog, ga je zweten en worden je pupillen groter.

In onderzoek naar woede worden twee soorten boosheid onderscheiden. Allereerst is er de proactieve agressie: doelgericht gedrag, waarbij iemand weloverwogen een plan uitvoert om bijvoorbeeld meer macht te krijgen in een groep. Schutter: "Dit is een gevoel van: ik zal jou wel eens even krijgen." Voorbeelden zijn kinderen die elkaar pesten en volwassenen die een woordenwisseling hebben in een vergadering. Reactieve agressie is explosiever en impulsiever. Er komen sterke emoties bij kijken. Vaak staat deze vorm van agressie niet in verhouding tot de context waarin iets gebeurt, legt Schutter uit. "Er zijn mensen die helemaal uit hun plaat gaan als ze worden afgesneden in het verkeer."

Bij mij moet misschien denken aan het tweede soort woede, Reactieve agressie, maar met wel een kanttekening erbij, want echt mijn hersenbeschadiging zorgt voor explosieve agressie maar bij mij ontbreekt de rem (hersenverbinding stuk) en bij mensen zonder (hersenbeschadiging)  is die rem er wel, maar wordt door deze impulsieve en explosieve agressie tijdelijk uitgeschakeld. Dus is er wel, bij niet meer, maar wordt uitgeschakeld dan.

Boosheid managen, angermanagement, hoe pak je dat aan als je hersenbeschadiging hebt? Moeilijk, maar muziek speelt dan bij mij een erg belangrijke rol. Als ik boos ben draai muziek van Marlyn Manson, Rammstein, Nirvana, Foo Fighters, System of a Down, Korn of iets anders heftigs… Dan kan ik mijn boosheid kanaliseren, managen…ik word dan rustiger! Ik schreef ook in eerdere blogs dat muziek een belangrijke rol speelt bij het verwerken van emoties en boosheid is ook een emotie.

In mijn blog ‘Girls just wanna have fun???’ schreef ik: Muziek een belangrijk iets in mijn leven! Ook hier haal een deel ‘lust for life’ uit, van goede muziek kan ik genieten. Muziek is emotie, ik kan er veel mee…als ik boos, teleurgesteld of gefrustreerd ben hoor je het aan de muziek die ik draai. Ook als ik vrolijk ben hoor je het, ik zit goed in mijn veel. Ook nu ik schrijf heb ik muziek op; muziek inspireert en geeft energie. En liedjes kunnen mij ontroeren tot tranen vloeien, kippenvel krijg, moet lachen, tja muziek doet wat met je! In het ziekenhuis draaide men muziek, tijdens mijn revalidatie was muziek een item, muziek stimuleert je hersens!

Als het je hersens stimuleert, kun je je emoties reguleren en aan angermanagement doen is mijn mening.

Tips bij omgaan met boosheid van hersenz.nl.nl:

> STOP-DENK-DOE

 De methode ‘stop-denk-doe’ is een goede manier om jezelf te ondersteunen en je gedrag te veranderen. Met deze methode roep je jezelf tot de orde. Je geeft zichzelf hiermee de tijd om na te denken voor je iets gaat doen. Je kunt de methode hardop toepassen of in gedachten. STOP Je stopt, je neemt een pauze DENK Je denkt na over de situatie, over wat je wil en hoe je dit het beste kunt oppakken DOE Je doet wat je bedacht hebt De kans is groter dat het gekozen gedrag beter uitvalt. Door te stoppen is je reactie minder impulsief. Dit geeft je de mogelijkheid om na te denken en je gedrag te sturen. Het principe ‘stop-denk-doe’ kan niet zomaar eigen gemaakt worden. Daar moet bewust en regelmatig mee geoefend worden.

> Bedenk alternatieven

Je kunt jezelf ander gedrag aanleren. Begin met het invullen van dit schema:

1. Wat ging er aan mijn woede-uitbarsting vooraf? Beschrijf de situatie.

2. Wat riep dit bij mij op, welke gevoelens had ik hierbij?

3. Hoe heb ik gereageerd, wat was mijn gedrag?

4. Wat was het gevolg van mijn gedrag?

Zo krijg je meer inzicht in je gedrag. Vervolgens bedenk je alternatief gedrag, bijvoorbeeld: Ik kan minder heftig reageren of even de kamer uitlopen. Als je dit andere gedrag zou gebruiken, wat zou er dan anders gaan in de situatie? Beschrijf deze situatie ook. Het is belangrijk om dit regelmatig en bewust te oefenen. Deze tip komt uit Omgaan met veranderingen.

De methode wordt geleerd in de Hersenz-module Omgaan met veranderingen. tip 1 tip 2 Wil je meer weten over omgaan met niet-aangeboren hersenletsel? Kijk dan op www.hersenz.nl Dit is een uitgave van Hersenz www.hersenz.nl / info@hersenz.nl